Jakość wody pitnej

W Europie nie istnieją prawne regulacje określające normy dla wody pitnej spożywanej przez zwierzęta gospodarskie. Mimo to, woda pitna musi spełniać konkretne standardy, gdyż produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do spożycia przez ludzi muszą spełniać określone wymogi. Bezpieczeństwo wody ocenia się na podstawie parametrów bakteriologicznych (ogólna liczba bakterii i liczba bakterii z grupy coli) oraz chemicznych.

Poniższa tabela przedstawia standardy wody do picia zgodnie z wymogami GD Deventer w Holandii.

Źródło: GD Animal Health (Holandia)

* W kolumnach “Prawidłowy” wskazano wartości, w przypadku których, u badanych zwierząt, nie wystąpiły żadne efekty niepożądane. W kolumnach „Nieprawidłowy” wskazano wartości, w przypadku których, u badanych zwierząt, wystąpiły efekty niepożądane.

Woda nie nadaje się do podawania do picia zwierzętom gospodarskim, jeśli:

Co najmniej jeden parametr nie mieści się w normie
Wartości co najmniej trzech parametrów mieszczą się w zakresie między „prawidłowy” a „nieprawidłowy”.

Monitorowanie jakości wody

Regularne sprawdzanie jakości wody jest bardzo ważne, aby mieć pewność, że niezmiennie spełnia ona wszystkie normy.

W filmie przedstawiono, jak prawidłowo pobierać próbki do oceny jakości wody pitnej dla zwierząt w gospodarstwie.

W tabeli zamieszczono zalecenia dotyczące częstotliwości i miejsc, w których powinniśmy pobierać próbki.

	Woda ze studni		Woda wodociągowa
	Częstotliwość	Miejsce
Analiza chemiczna	nowa studnia: min. 4 razy/rok studnia w stałym użytku: min. 1 raz/rok	bezpośrednio po oczyszczeniu	niewymagana
Analiza bakteriologiczna	min. 2 razy/rok	bezpośrednio po oczyszczeniu	niewymagana
		zbiorniki wyrównawcze	zbiorniki wyrównawcze
		poidła dla zwierząt	poidła dla zwierząt

Szczegółowe informacje dotyczące miejsc pobierania próbek wody

Celem analizy próbek wody jest ograniczenie ryzyka narażenia zwierząt na niebezpieczne czynniki. W związku z czym, próbki wody powinny być pobieranie w miejscach o najwyższym stopniu ryzyka:

Jeżeli na fermie znajdują się zbiorniki wyrównawcze, próbkę należy pobrać ze zbiornika zlokalizowanego na końcu systemu pojenia, najlepiej w komorze dla zwierząt i/lub w miejscu o wyższej temperaturze powietrza. W pierwszej kolejności zanurz probówkę w wodzie i dopiero wtedy otwórz korek. Zaczekaj, aż probówka się napełni, zakręć korek, a następnie wyjmij probówkę z wody. Takie postępowanie pozwoli uniknąć kontaminacji próbki przez ewentualne pyły unoszące się na powierzchni wody.
Próbki wody ze smoczków do picia lub poideł. Zawsze wybieraj miejsca w najbardziej oddalonej części linii pojenia. Zalecanym miejscem jest sektor z powolnym przepływem wody i wysoką temperaturą powietrza (np. w grupie młodych zwierząt). W przypadku, gdy pobranie próbki bezpośrednio z miejsca, w którym zwierzęta pobierają wodę nie jest możliwe, pobierz próbkę otwierając zawór spustowy na końcu linii lub odłącz rurę na końcu linii pojenia. Zbierz pierwsze 1-3 litry wody do czystego (białego) wiaderka. Próbkę wody pobierz bezpośrednio z wiaderka.
Pobieranie próbek wody zaleca się po każdej terapii lekami podawanymi w wodzie do picia. Podobnie i tutaj, próbkę najlepiej pobrać z ostatniego poidła na linii pojenia. Ważne jest, aby na skierowaniu do badania w laboratorium umieścić następujące informacje: ile czasu minęło od ostatniego podania leku w wodzie do picia oraz jaki lek zastosowano.
Na fermach utrzymujących lochy, szczególną uwagę należy zwrócić na smoczki dla prosiąt w kojcach porodowych. Przez około pierwszych 10 dni od urodzenia się prosiąt, smoczki są nieużywane, a w kojcach jest bardzo ciepło. Próbkę wody powinniśmy pobrać w okresie 4-7 dni od urodzenia się miotu. Jak w poprzednich przypadkach, najlepiej pobrać próbkę ze smoczka na końcu linii pojenia. Dla porównania można pobrać również próbkę wody ze smoczka dla lochy, z tego samego kojca.
W części szpitalnej, gdzie ryzyko zakażeń jest wysokie, przepływ wody spowolniony, a leki w wodzie do picia są podawane zdecydowanie częściej.
Wiele drobnoustrojów rozwija się w wodzie stojącej, dlatego zaleca się pobieranie próbek w pustych komorach, w których chwilowo nie ma zwierząt.

Złej jakości woda może powodować wiele komplikacji. Kliknij tutaj aby przeczytać więcej o często występujących problemach.

Twardość wody

Twardość wody definiuje się jako suma wapnia (Ca) i magnezu (Mg) wyrażona w mmol/l bądź suma wapnia i magnezu wyrażona w °D (stopnie niemieckie). 1°D odpowiada 10 ppm CaO (10 mg/l

Twardość ≥ 20°D wpływa na smak wody, ale zwierzęta potrafią się do niego przystosować. Gdy twardość wody przekracza 25°D, obserwuje się spadek spożycia wody wśród zwierząt.

Bardzo miękka woda (<4°D) może prowadzić do korozji rur, ponieważ dochodzi do obniżenia pH.

Natomiast twarda woda może przyczyniać się do tworzenia się osadów Ca (kamień).

pH wody mieszczące się w przedziale 5-8,5 uznaje się jako bezpieczny zakres dla wody pitnej, zarówno w przypadku trzody chlewnej, jak i drobiu. Gdy pH spada poniżej 4 lub wzrasta powyżej 9, woda traci swoją smakowitość, co w konsekwencji powoduje spadek spożycia wody i paszy przez zwierzęta.

pH wody jest między innymi zależne od pojemności buforowej, która z kolei jest uwarunkowana stopniem twardości wody: im twardsza woda, tym większa pojemność buforowa. Bardzo miękka woda (0°D) nie posiada zdolności buforujących. Jeżeli niewystarczająco podniesiemy stopień twardości wody, podniesie się kwasowość, która może doprowadzić do korozji rur. Aby uniknąć negatywnego oddziaływania wody na instalację, woda powinna mieć 4°D twardości.

Żelazo

Żelazo (Fe) jest szeroko rozpowszechnionym składnikiem wody pitnej, aczkolwiek jego stężenie różni się w zależności od regionu geograficznego. Żelazo może przyczyniać się do:

zatkania smoczków w linii pojenia oraz tworzenia się czerwonego/brązowego osadu, jeżeli stężenie wynosi >2,5 mg/l
formowania kompleksów z niektórymi lekami podawanymi w wodzie (np. z tetracyklinami), jeżeli stężenie >5 mg/l
zmiany smaku wody, co w konsekwencji powoduje obniżenie spożycia wody, jeżeli stężenie >10 mg/l
biegunek, gdy stężenie >30 mg/l.

W ocynkowanych rurach, stężenie żelaza może być wyższe niż w roztworze podstawowym. W takim przypadku, mimo przygotowania przejrzystego roztworu, może dojść do jego precypitacji w rurociągu.

Mangan

Mangan (Mn) równie często występuje w wodzie, i tak jak żelazo, jego stężenie jest zależne od regionu geograficznego. W stężeniu >2 mg/l mangan może:

powodować korozję rur ze stali nierdzewnej, co prowadzi do:
a. zwiększenia szorstkości powierzchni wewnętrznej i podwyższenia ryzyka osadzania się biofilmu
b. przecieków rurociągu
tworzenia czarnego osadu, w wyniku reakcji z tlenem zawartym w wodzie
powstania złego smaku wody (obniżone spożycie wody przez zwierzęta).

Jakość wody pitnej

WSTECZ
Właściwy system pojenia

DALEJ
Jakość produktu

Jakość wody pitnej

WSTECZWłaściwy system pojenia

DALEJJakość produktu

WSTECZ
Właściwy system pojenia

DALEJ
Jakość produktu